Saturday, January 10, 2009

Referi jibdel decizjoni u johloq kontroversja

Dan l-artiklu ta' Mark Mizzi gie pubblikat f' L-Orizzont tal-Hamis 8 ta' Jannar 2009

Il-kampjonati principali madwar l-Ewropa waqfu ghall-festi tal-Milied izda bhas-soltu fl-Ingilterra ntlaghab programm aktar intensiv li kien jinkludi wkoll rawnd tal-FA Cup. Dan il-programm ta' futbol mhux biss qata' l-ghatx ta' dawk li hassew in-nuqqas tal-futbol internazzjonali matul dawn il-vaganzi, izda wkoll ipprovda diversi punti interssanti ghad-diskussjoni.

Certament l-akbar kontroversja li qajjmet diskussjoni kienet l-incident li kien hemm fil-loghoba tal-kampjonat bejn Hull u Aston Villa. Aston Villa kienu qed jirbhu l-loghoba bl-iskor ta' 1-0 u meta kollox deher li t-tim ta' Martin O'Neill kien riesaq lejn ir-raba rebha away konsekuttiva, il-plejer ta' Aston Villa Ashley Young deher jippancja l-ballun b'idu fuq daqqa ras ta' Michael Turner ghall-korner bir-referi Bennett isaffar u jindika l-penalti spot.

Ghall-ewwel ir-referi deher li kien ha decizjoni gusta izda ir-ripetizzjonijiet tal-azzjoni wrew bic-car li Young ma kienx mess il-ballun b'idu u l-ballun kien habat mal-lasta l-mimduda. Il-plejers ta' Aston Villa rrealizzaw dan u malajr dawwru r-referi Bennet jipprotestaw u jindikawlu lill-assistent tieghu Andy Halliday biex imur jikkonsultah.

Sa dan il-punt l-assistent tar-referi ma kien ghamel ebda sinjal izda jista' jkun li l-plejers ta' Aston Villa kienu nkorragiti mill-fatt li mal-incident Halliday naqas li jiehu l-pozizzjoni li tittiehed is-soltu meta jinghata penalti u mat-tisfira tar-referi dan baqa' fuq it-touchline minflok gera ghal fuq il-goal line.

Ir-referi ra li kien hemm xi haga hazina fid-decizjoni tieghu u mexa lejn l-assistant tieghu biex jikkonsultah. L-assistant infurmah li l-ballun kien habat mal-lasta u Bennett kien kuragguz bizzejjed li jdawwar id-decizjoni tieghu u jordna goal kick favur Aston Villa.

Sa dan il-punt ma kien hemm xejn kontroversjali. Id-decizjoni ahharija nnifisha kienet wahda gusta. Wiehed irid jifhem li referi jrid jiddeciedi f’sekonda u l-mossa li ghamel Young meta gholla idu ghall-ballun qarrqet kemm bir-referi tal-loghoba u kif ukoll bil-maggoranza tal-ispettaturi u telespetatturi li kienu qed isegwu l-partita.

Ir-referi ha decizjoni, induna li setghet kienet decizjoni zbaljata, ikkonsulta mal-assistent tieghu u hassar id-decizjoni zbaljata biex ha wahda gusta. Inhoss li f’dan ir-rigward ir-referi kien tajjeb. Kulhadd jista’ jiehu d-decizjonijiet izda mhux kulhadd huwa kuragguz bizzejjed biex jammetti li zbalja. Li tammetti zball waqt loghoba tal-Premiership fi stadju daqshekk krucjali tal-partita, u, taht il-lenti tal-partitarji u l-kameras, tiehu l-passi biex tikkoregieh ghandu jitqies bhala kuragg u mhux bhala indecizjoni jew nuqqas ta’ kompetenza tar-referi.

Kieku r-referi ma hax din id-decizjoni kien ikun ingust ma’ Aston Villa u kien ikun iffalsifika r-rizultat. F’dan ir-rigrward ma nistax nifhem uhud mill-argumenti tal-maniger at’ Hull Phil Brown li minkejja li ammetta li d-decizjoni finali kienet wahda gusta u Young ma messx il-ballun b’idu, huwa xorta kkontesta l-fatt li r-referi bidel id-decizjoni tieghu.

F’argument li kellu ma’ gurnalist wara l-loghoba Brown qal li, minkejja li l-penalti ma kienx, ma kienx kompitu tieghu li jghid jekk kienx penalty jew le u, “…l-fatt hu li r-referi tah. Xi drabi jkollok gurnata hazina minhabba r-referis u drabi ohra jkollok gurnata hazina minhabba l-plejers. Illum kienet gurnata tajba ghall-plejers izda gurnata hazina ghar-referi.”

L-argument at’ Brown ma jregix. Jekk, kif qal Brown stess, il-penalti ma kienx, ir-referi kien gust li bidel id-decizjoni. Fejn huwa kwazi accettat li manigers jipprotestaw u jilmentaw mar-referis meta dawn jiehdu decizjoni hazina, ma nistghux naslu fi stat fejn ir-referis jaqilghuha wkoll meta jikkoregu decizjoni bir-rizultat li finalment jiehdu decizjoni tajba.

Ir-ragunijiet ta’ Brown ghal dan l-argument li jidher inkonsistenti jistghu ikunu diversi. Wiehed irid jifhem li dawn il-kummenti saru ezatt wara loghoba li fiha Hull kienu l-ajar tim u propju fl-ahhar sekondi huma emmnu li kienu se jiehdu almenu punt meritat grazzi ghall-penalti moghti minn Bennet. Kien jew ma kienx, ir-referi rari jbiddel id-decizjoni tieghu b’dan il-mod u ghalhekk Hull sabuha difficli li jnizzluha li jaraw punt jaharbilhom minn idejhom b’mod daqshekk insolitu.

Huwa probabbli wkoll li l-maniger ta’ Hull ried jerga jigbor ir-rispett tal-plejers wara l-umiljazzjoni li ghaddihom minnha waqt il-loghoba kontra Manchester City meta fi tmiem l-ewwel taqsima hallihom barra mid-dressing room u canfarhom quddiem stejdjum nies.

Li nara aktar kontroversjali mid-decizjoni innifisha hu il-mod kif waslet jew x’seta’ wassal ghaliha. Ir-regolament dwar ir-rispett lejn ir-referis jindika car li l-plejers ma jistghux idawwru r-referi biex jipprotestaw u huwa biss il-captain li jista’ jkellem lill-ufficcjal tal-loghoba. Dan ma sehhx fil-loghoba bejn Hull u Aston Villa. Hekk kif ir-referi saffar ghall-penalti ma kienx biss il-captain at’ Aston Villa Gareth Barry li avvicina r-referi izda numru ta’ plejers li daru jipprotestaw ma’ Bennet. Dawn deheru li kkonvincewh jitkellem mal-assistant tieghu.

Intenni li l-izball ma kienx li r-referi kkonsulta mal-assistent u finalment ha decizjoni tajba. Li jistona hu kif ir-referi halla lilu nnifsu jigi cirkondat mill-plejers minghajr ma jiehu azzjoni. Hawnhekk l-argument mhux jekk il-plejers at’ Aston Villa kellhomx ragun jew le izda jekk dawn kellhomx dritt idawwru r-referi kif ghamlu. Ashley Young jghid li kien biss Barry li kellem lir-referi izda l-filmati tal-loghoba juru mod iehor.

Ir-reazzjoni tar-referi ghall-protesti tal-plejers ma kinitx li jammoni, almenu verbalment, lill-plejers, izda li jigri lejn Halliday biex jikkonsulta mieghu. Fil-passat avvicinament simili ta’ plejers fuq ir-referi minn plejers ta’ timijiet ohra gie kundannat mill-parti l-kbira tal-gurnalisti Brittanici izda donnu l-fatt li eventwalment il-filmati taw ragun lil Aston Villa, il-protesti taghhom gew gustifikati.

Dan mhux gust. B’dak li gara qed jigi ssugrat li jintbaghat messagg hazin. Il-messagg li jista’ johrog minn dan kollu hu li l-plejers jistghu jemmnu li bi protesti konsistenti mar-referi huma jistghu jinfluenzawh jew sahansitra jikkonvincuh jibdel id-decizjoni tieghu. Dan mhux il-messagg ta’ rispett li riedu jwasslu l-FA u l-Premier league bil-kampanja li nedew fil-bidu at’ dan l-istagun.

Mal-ewwel daqqa t’ghajn deher li kienu l-protesti tal-plejers li kkonvincew lil Bennett jersaq lejn l-assistant tieghu. Fil-verita l-fatti jistghu ikunu differenti. Illum it-teknologija tippermetti lir-referi u l-assistenti tiegu biex jikkomunikaw kontinwament waqt il-loghoba u ghalhekk jista’ jkun li kienet komunikazzjoni tal-assisttent li gibdet l-attenzjoni tar-referi u mhux il-plejers at’ Aston Villa.

Ir-referis u l-assistenti taghhom, hafna drabi jkunu ftehemu dwar sinjali partikolari li jaghmlu lil xulxin waqt il-loghioba f’kaz li r-referi ma jkunx qed jara l-azzjoni tajjeb u l-assistant ikun f’pozizzjoni ahjar. Jista’ jkun ghalhekk li ghamel xi mossa jew ha pozizzjoni partikolari li biha Bennet fehem li kien hemm xi haga dubjuza.

Izda dawn huma biss hsibijiet ta’ min ma jridx ihares lejn l-episodju bhala xi haga kontroversjali. Dawk li kienu qed isegwu l-loghoba ma raw xejn minn dan kollu. Dak li deher f’ghajnejn kulhadd kien li r-referi mar ikellem lill-assistent wara pressjoni mill-plejers ta’ Aston Villa u eventwalment bidel id-decizjoni tieghu.

Teorija ohra dwar x’seta’ gara hareg biha c-cerman ta’ Hull Paul Duffen. Dan qal li l-klabb qed jistaqsi x’wassal ezatt biex ir-referi bidel id-decizjoni tieghu. Duffen jallega li jista’ jkun li kien hemm xi hadd iehor qed ikellem lill-assistent referi u setghet kienet din it-terza persuna li nfluenzat ir-referi. L-allegazjoni f’termini aktar semplici hi li ir-raba ufficjal, l-assesur tar-referis Roy Pearson, jew xi ufficjal iehor ra l-azzjoni fuq xi monitor u kellem lill-ufficcjali tal-loghoba. Dan l-argument hua msahhah mill-fatt li meta r-referi kien qed ikellem lil Halliday, dan tal-ahhar deher imiss l-earphone bhal donnu kien qed jisma’ lil xi hadd iehor ikellmu.

Duffen talab lil Premier League jaghmel investigazzjoni dwar dan u jekk l-istorja tkun minnha allura l-kaz huwa wiehed gravi. Ir-regolementi tal-Premier League ma jippermettux l-uzu tar-replays permezz tal-video u jekk dan qed isehh bil-mohbi jikkostitwixxi ksur serju tar-regolamenti. Ir-regolamenti jridu jkunu l-istess ghal kulhadd f’kull loghoba u ma jistax ikun li t-teknologija, jew influewnza minn barra l-picc, tintuza f’certu loghobiet u mhux f’ohrajn, jew f’certu azzjonijiett u mhux f’ohrajn.

Brown u Duffen mhux bilfors ghandhom ragun. Izda l-Premier League jaghmlu sew li jinvestigaw u jaghtu spjegazzjoni cara ta’ x’gara f’dan l-incident partikolari. Mhux gust la ma Bennet, la ma Halliday u lanqas mal-klassi tar-referis in generali li decizjoni tajba li aktarx hija rizlultat ta’ koperazzjoni bejn referi u l-assistant tieghu tithalla tizviluppa fi storja mimlija misteri u suspetti ghal xejn.

Il-Premier League u l-FA iridu jaraw ukoll li ma nergghux naraw xeni ta’ cirkondar mar-referis. Dan mhux reklam tajjeb ghal-loghoba tal-futbol u ma jikkumplimentax il-programmn “Get on with the Game” li hu ntenzjonat biex izid l-ispirtu sportiv u jnaqqas il-konfronti u protesti horox mar-referis